Migren nedir ?

Zig-zag şeklinde ışıklar ve gitgide büyüyen görme alanı kaybı

yaşadınız mı ?

Migren, zonklayıcı ve genellikle yarım başağrısı dediğimiz tarzda ağrıya neden olur. Bulantı, kusma, ışığa ve sese aşırı duyarlılık eşlik edebilir. Migren krizleri günler ve saatler sürebilir ve işten güçten alıkoyabilir. Kronik migren hastaları, ara sıra atak geçirenlere oranla daha fazla iş gücü kaybına uğrar (% 64.3’e oranla % 43.2) (Migraine Disabilty Assessment (MIDAS) Grade IV.

Bazı kişilerde baş ağrısıyla birlikte “aura” adını alan uyarıcı bir belirti olabilir. Migrenden önce başlayabilir. Bazı hastalarda ışık çakmaları, açık renkli ya da görmeyi bozan noktalar, yüzün ya da kolun bir tarafında seğirme, konuşma güçlüğü gibi değişik bulgular da olabilir.

Bazı ilaçlar migren ataklarını önleyebilir ya da ağrıyı azaltabilir. Bazı basit tebdirler ve yaşam tarzı değişiklikleriyle de ataklar önlenebilir.

Belirtiler:

Migrenler çocuklukta, ergenlikte veya erken yetişkinlikte başlayabilir. Dört devresi vardır. Ağrı öncesi, aura, atak, ağrı sonrası.

Ağrı öncesi:

Migrenden bir iki gün önce bazı farklılıklar hissedebilirsiniz. Bunlar gelen bir atak için uyarıcıdır.

• Kabızlık

• Depresyondan öforiye duygudurumu değişiklikleri

• Açlık hissi

• Ense sertliği

• Susuzluk hissi ve idrar artışı

• Sık sık esneme

Aura:

Aura migrenden önce ya da migren sırasında olabilir. Bazı kişilerde görsel bozukluklar şeklinde ortaya çıkar, başka bozukluklar da görülebilir. Auralar beyinle ve sinir sistemiyle ilgili geri dönebilen değişikliklerdir. Hafif olarak başlar, birkaç saniyede giderek artar ve 20-60 dk sürer.

• Değişik şekiller, parlak noktalar, ışık çakmaları

• Görme kaybı

• Kolda bacakta iğnelenme

• Yüzde veya vücudun bir kısmında uyuşukluk

• Konuşma güçlüğü

• Gürültü ya da müzik duyma

• Kontrolsuz seğirme ya da başka hareketler

Atak:

Migren genellikle tedavi edilmediğinde 4-72 saat sürer. Ne sıklıkta tekrarladığı kişiden kişiye farklıdır. Nadir de olabilir, ayda birkaç kez de olabilir.

Migren sırasında:

• Ağrı genellikle başın tek tarafında olur, fakat bazen iki taraflıdır.

• Ağrı zonklayıcı ya da atım şeklindedir.

• Işığa sese, kokuya ve dokunmaya aşırı duyarlık olabilir.

• Bulantı kusma olabilir.

Ağrı sonrası hasta sessiz ve karanlık bir ortam arar

Ağrı sonrası:

Migren ağrısı sonrası bitkinlik, bulanık bir zihin olabilir ve bir güne yakın sürer. Bazı hastalar kendini mutlu hissedebilir. Ani baş hareketleriyle ağrı kısa süreyle gelip gidebilir.

Ne zaman doktora gidelim ?

Migrenlere genellikle tanı konulamaz ya da tedavi edilmez. Migren bulguları ve belirtileri varsa, ataklarınızın ve nasıl tedavi ettiğinizin kaydını tutun. Daha sonra doktorunuza gidin.

Eğer baş ağrısı öykünüz varsa, baş ağrınızın şekli değişirse ya da farklı hissederseniz yine doktorunuza gidin.

Alttakilerden biri varsa hemen doktorunuza ya da acile gidin:

• Gök gürültüsünü andıran ani ve şiddetli baş ağrısı

• Ateş, ense sertliği, zihin bulanıklığı, kasılma nöbeti, çift görme, kuvvetsizlik, uyuşukluk, konuşma güçlüğü

• Kafa travmasından sonra baş ağrısı, özellikle giderek artıyorsa

• Öksürme, efor, gerinme ve ani hareketle artan baş ağrısı varsa

• 50 yaşından sonra başlayan baş ağrısı

Migren nedenleri:

Migren nedenleri tam anlaşılamamıştır. Genellikle genetik ve çevresel faktörler düşünülür.

Beyin sapındaki değişiklikler ve bir ana yol olan trigeminal sinirle ilişkisi rol oynayabilir. Beyin kimyasallarıyla, özellikle ağrının regülasyonunda rol oynayan serotonin de etki yapabilir.

Araştırmacılar migrende serotoninin rolünü incelemektedirler. Kalsitonin gene bağlı peptid gibi başka transmitterler de rol oynayabilir.

Migren tetikleyicileri:

Çok sayıda tetikleyici etken vardır:

• Kadınlarda hormonal değişiklikler. Adet dönemi ve öncesinde, gebelikte ve menapozda olduğu gibi östrojen düzeyindeki değişiklikler migreni tetikleyebilir.

Gebelik önleyici haplar ve hormon replasman tedavisi de migreni artırabilir. Bazı kadınlar ise bu ilaçları aldığında daha hafif belirtiler göstermektedirler.

• Alkol, özellikle şarap, ve kafeinli içecekler (kahve)

• Stres. evde ve işyerinde

• Duysal uyaranlar Parlak ışıklar, aşırı güneş, yüksek sesler migreni tetikleyebilir. Parfüm, boya inceltici, tütsüler gibi

• Uyku değişiklikleri. Yetersiz uyku, aşırı uyku, jet-lag bazı kişilerde migren nedenidir.

• Fiziksel etkenler. Aşırı egzersiz, sex dahil, migreni tetikleyebilir

• Hava değişiklikleri. Havaların ya da barometrik basıncın değişmesi migren tetikleyebilir.

• İlaçlar. Gebelik önleyici ilaçlar, nitrogliserin gibi damar genişleticiler migreni başlatabilir.

• Yiyecekler. Olgunlaştırılmış peynirler, tuzlu işlenmiş gıdalar, öğün atlamak ya da oruç migreni tetikleyebilir.

• Gıda katkıları. Aspartam gibi tatlandırıcılar ve glutamat gibi koruyucular (MSG) birçok gıdada bulunur

Risk faktörleri

Sizi migrene eğilimli yapan birkaç etken:

• Aile öyküsü.

• Yaş. Herhangi bir yaş. Sıklıkla ergenlik. 30’lu yaşlarda zirve yapar, yaşla birlikte sıklığı ve şiddeti azalır.

• Cinsiyet . Kadınlarda sıklığı erkeklere göre 3 kat fazladır.

• Hormonal değişiklikler.

• Migreni olan kadınlarda adet dönemiyle ya da hemen öncesinde baş ağrıları başlar. Gebelik ve menapoz da etkiler. Menapoz sonrası genellikle azalır.

Komplikasyonlar:

Bazı kombinasyon ağrı kesicileri üç ay boyunca ayda 10 günden fazla almak, aşırı kullanıma bağlı ciddi baş ağrılarını tetikleyebilir.

Aspirin ya da ibobrufeni ayda 15 günden fazla almak ya da triptan, sumatriptan, rizatriptan gibi ilaçları ayda dokuz günden fazla almak da aynı şekilde etki yapar.

Aşırı ilaç kullanımına bağlı baş ağrıları, ağrı kesiciler artık ağrıyı geçirmediğinde ortaya çıkar. Bu durumda tekrar ağrı kesici kullanılır ve bu kısır döngü halinde sürüp gider !!

Migren tedavisine başka bir yazımızda değineceğiz…